5/11/2025
Η αποψίλωση του κοινωνικού κράτους και οι νεοφιλελεύθερες συνταγές της κυβέρνησης Μητσοτάκη (από τη διάλυση του ΕΣΥ μέχρι την ασταμάτητη ακρίβεια) έχουν οδηγήσει σε κοινωνική κρίση πρωτοφανούς μεγέθους τους ανθρώπους με αναπηρία.
Η αλήθεια των αριθμών ξεγυμνώνει τα παχιά λόγια του Γιώργου Γεραπετρίτη το 2020 ότι το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τα ΑμεΑ «σύντομα θα αλλάξει τη ζωή των συνανθρώπων μας». Η οικονομική κρίση είναι σαν να μην τελείωσε ποτέ, όπως εξηγεί στο Documento η Φανή Προβή, επιστημονική υπεύθυνη του Παρατηρητηρίου Θεμάτων Αναπηρίας της ΕΣΑμεΑ: «Το υπέρογκο κόστος στέγασης και το δραματικό κύμα ακρίβειας στα προϊόντα, στην ενέργεια, στα καύσιμα κ.α. οδηγούν όλο και περισσότερα άτομα με αναπηρία στην οικονομική εξαθλίωση, μια δραματική συνθήκη για την οποία συνηγορεί σειρά κοινωνικοοικονομικών δεικτών.
Το 2024 ένας στους δύο πολίτες με αναπηρία,16-64 ετών (48,3%), ζούσε σε συνθήκες φτώχειας ή/και κοινωνικού αποκλεισμού, κατέχοντας η χώρα τη δεύτερη χειρότερη θέση στην ΕΕ.
Παρότι η ηλικία των 65+ έδειξε μεγαλύτερη αντοχή τα πρώτα χρόνια της οικονομικής κρίσης, οι περικοπές στις συντάξεις και η κάθετη αύξηση του κόστους διαβίωσης οδήγησαν, από το 2015 μέχρι και σήμερα, σε σταθερή αύξηση της φτώχειας και στους ηλικιωμένους και συνταξιούχους με αναπηρία.
Το 2024 το 30,2% των ατόμων με σοβαρή αναπηρία 65 ετών και άνω ζούσε σε φτώχεια ή/και σε κοινωνικό αποκλεισμό. Ο εν λόγω δείκτης το 2019 κυμάνθηκε σε ποσοστό 23,1 και το 2015 ήταν στο 22,4%».
Το αποτύπωμα της διάλυσης του ΕΣΥ
Σοβαρό είναι και το αποτύπωμα της διάλυσης του ΕΣΥ, αφού από το 2020 έως το 2023 καταγράφεται κάθετη αύξηση της ιδιωτικής δαπάνης για την υγεία που σωρευτικά υπολογίζεται σε 28% (από 5.729 εκατ. το 2019 σε 7.303 εκατ. ευρώ το 2023), σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Θεμάτων Αναπηρίας.
Όπως εξηγεί η Φ. Προβή: «Η σταθερή υποχρηματοδότηση του ΕΣΥ αφενός έχει οδηγήσει στις τεράστιες γνωστές δυσλειτουργίες του συστήματος υγείας, αφετέρου μετακυλίει σταθερά το κόστος της υγείας στους πολίτες.
Η Ελλάδα καταγράφει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ιδιωτικών πληρωμών για την υγεία στην ΕΕ: το 34,3% των άμεσων δαπανών για την υγεία καλύπτεται απευθείας από την τσέπη των νοικοκυριών, ενώ η συνολική εξάρτηση από ιδιωτική δαπάνη φτάνει το 2023 στο 39%. Σοκαριστικό είναι το γεγονός ότι στην πανελλαδική ποσοτική έρευνα που διενεργήθηκε από το Παρατηρητήριο το 2024 διαπιστώθηκε ότι οκτώ στα δέκα άτομα με αναπηρία ή/και χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις στην Ελλάδα έχουν μειώσει δαπάνες για την κάλυψη των βασικών αναγκών διαβίωσής τους, όπως δαπάνες για τρόφιμα ή ρούχα, ώστε να καλύψουν τις ανελαστικές ανάγκες της υγείας τους».
Εργασία, οφειλές και στέγαση
Η συμμετοχή των αναπήρων στο εργατικό δυναμικό είναι μόλις στο 25,3% (δεύτερη χαμηλότερη τιμή του δείκτη στην ΕΕ των 27 με μέσο όρο στην ΕΕ 56,4%).
«Η άδικη διακοπή των επιδομάτων σε περίπτωση εργασίας αποτελεί βασικό εμπόδιο για την εργασιακή ένταξη των ατόμων με αναπηρία» επισημαίνει η Φ. Προβή, ενώ η Ελλάδα κατέχει τη χειρότερη θέση και στον δείκτη «Ποσοστό ατόμων με αναπηρία και ληξιπρόθεσμες οφειλές», δηλαδή με αδυναμία έγκαιρης εξυπηρέτησης των οικονομικών υποχρεώσεων σχετικά με βασικά έξοδα στέγασης ή αγοράς αγαθών.
Το εν λόγω ποσοστό ανέρχεται στο 44,5% των ατόμων με αναπηρία και είναι υπερτετραπλάσιο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (10,2%), έχοντας από το 2019 σημειώσει αύξηση της τάξεως των έξι ποσοστιαίων μονάδων.
Ουσιαστικά οι ανάπηροι είναι καταδικασμένοι σε μια ζωή εξάρτησης από τα επιδόματα, ενώ θα έπρεπε να τους δίνονται ίσες ευκαιρίες απασχόλησης.
Ακόμη μια «ελληνική πρωτιά» είναι και το γεγονός ότι το 33% των ατόμων με αναπηρία ζει σε νοικοκυριά με υπερβολική επιβάρυνση από το κόστος στέγασης. Πρώτοι στην ΕΕ των 27 και τριπλάσιο ποσοστό από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (10,4%).
Πηγή: https://europost.gr
