Σπάνιο δελφίνι θύμα της ρύπανσης

1/10/2025

Ο Ινδός ποταμός είναι ο όγδοος μεγαλύτερος ποταμός της Ασίας με μήκος που ξεπερνά τα 3.200 χλμ. και διασχίζει την Ινδία και το Πακιστάν φτάνοντας ως το λιμάνι του Καράτσι.

Στη διαδρομή του, ωστόσο, συγκεντρώνει τεράστιες ποσότητες ρύπων που απελευθερώνονται στα νερά του από τις παρόχθιες βιομηχανίες. Η μόλυνση αγγίζει τέτοια επίπεδα που έχουν καταγραφεί θάνατοι του απειλούμενου είδους δελφινιού του Ινδού ποταμού (Platanista minor).

Σε μία προσπάθεια να περιοριστεί η ρύπανση, η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος του Σιντ στο Πακιστάν, έδωσε εντολή παύσης λειτουργίας εργοστασίων γύρω από τον ποταμό.

Την ίδια στιγμή, τα δελφίνια του Ινδού ποταμού που απειλούνται με εξαφάνιση, κινδυνεύουν και από την αλιεία καθώς μπλέκονται στα δίχτυα των ψαράδων. Απειλή, όμως αποτελούν και τα δεκάδες φράγματα, τα οποία περιορίζουν το ταξίδι τους για αναπαραγωγή, με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται ο πληθυσμός τους.

Τώρα, νέα μελέτη συνδέει τη μείωση του αριθμού τους με τα μικροπλαστικά, καθώς ο Ινδός ποταμός – δεύτερος μετά τον Γιανγκτσέ στην Κίνα – διοχετεύει περίπου το 90% του συνόλου των πλαστικών αποβλήτων στους ωκεανούς.

Διεθνής επιστημονική ομάδα από Πακιστάν, Δανία, Κίνα και Ηνωμένο Βασίλειο, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Ναντσίνγκ στην Κίνα, μελέτησε πέντε δελφίνια που ξεβράστηκαν το διάστημα 2019 και 2022, διερευνώντας το επίπεδο μικροπλαστικών στον οργανισμό τους.

Η έρευνα – πρώτη στο είδος της – που δημοσιεύθηκε στο PLOS One, αποκάλυψε σημαντική ποσότητα σωματιδίων πλαστικού στο γαστρεντερικό σωλήνα και των πέντε δελφινιών.

Πιο συγκεκριμένα, καταγράφηκαν περίπου 286 σωματίδια σε κάθε ζώο, με τα περισσότερα από αυτά να καταχωρούνται ως ίνες, οι οποίες προέκυψαν από την απόρριψη συνθετικών υφασμάτων ή την εισροή λυμάτων στον ποταμό.

Με τη χρήση φασματοσκοπία FTIR που αντιστοιχίζει το χημικό αποτύπωμα του σωματιδίου με τον τύπο πολυμερούς, διαπιστώθηκε ότι κυριαρχεί το τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο (PET), το οποίο χρησιμοποιείται στην παραγωγή, μεταξύ άλλων, πλαστικών μπουκαλιών και συσκευασιών.

Τα διαυγή ή μπλε σωματίδια μεγέθους 3-50 χιλιοστών, ήταν αρκετά μικρά για να φτάσουν στο πεπτικό σύστημα του δελφινιού, με το μεγαλύτερο φορτίο να παρατηρείται στο λεπτό έντερο.

«Μικροπλαστικά ανιχνεύθηκαν σε όλα τα δείγματα που αναλύθηκαν με μέσο όρο 286,4 μικροπλαστικά ανά άτομο, υποδεικνύοντας τις πιθανές οδούς συσσώρευσης μικροπλαστικών λόγω της κατανάλωσης θηραμάτων και της ακούσιας κατάποσης κατά τη λήψη τροφής από τα δελφίνια του Ινδού ποταμού.

Οι ιδιότητες των μικροπλαστικών έδειξαν ότι τα πιο διαδεδομένα σχήματα ήταν ίνες, με μεγέθη που κυμαίνονταν κυρίως από 5 mm έως 300 µm», αναφέρει η έκθεση.

Οι ερευνητές επισημαίνουν πως τα πολυμερή προέρχονται από δίχτυα, πλαστικά μπουκάλια και σακούλες, καθώς και γεωργικά απόβλητα.

Τα μικροπλαστικά διεισδύουν στην τροφική αλυσίδα και συσσωρεύονται μαζί με άλλες επικίνδυνες χημικές ουσίες – δισφαινόλες και οι φθαλικές ενώσεις – που προκαλούν διαταραχές του ενδοκρινικού συστήματος.

Οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου τονίζοντας ότι η συχνή κατάποσή τους και σχετικών πολυμερών, μπορεί να προκαλέσει πεπτική δυσλειτουργία, οξειδωτικό στρες, διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και αναπαραγωγική τοξικότητα, απειλώντας συλλογικά την υγεία, την επιβίωση και την ανθεκτικότητα των πληθυσμών του δελφινιού του Ινδού ποταμού.