11/10/2025
Κοντά σε λίμνες και ποταμούς στη βόρεια Αμερικής μικρά πουλιά με φτέρωμα σε εντυπωσιακές μπλε αποχρώσεις αποκαλύπτουν την αθέατη πλευρά της πλαστικής ρύπανσης. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Environmental Toxicology and Chemistry και παρουσιάστηκε από την Εταιρεία Περιβαλλοντικής Τοξικολογίας και Χημείας (SETAC), τα χελιδόνια του είδους Tachycineta bicolor εκτίθενται σε επικίνδυνα επίπεδα παντοτινών χημικών, τα γνωστά PFAS.
Οι ουσίες αυτές – οι περ- και πολυ-φθορο-αλκυλιωμένες ενώσεις – εντοπίζονται συχνά σε μεγάλη γκάμα προϊόντων, όπως αντικολλητικά τηγάνια, αδιάβροχα υφάσματα και πυροσβεστικό αφρό. Χάρη στην αντοχή τους σε θερμότητα και νερό είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασπαστούν, με αποτέλεσμα να παραμένουν στο περιβάλλον για πολλά χρόνια και να επηρεάζουν το νερό και το έδαφος, αλλά και τους ζωντανούς οργανισμούς.
Όπως αναφέρει η μελέτη, τα χελιδόνια μπορούν να λειτουργήσουν σαν «βιοδείκτες» για την παρουσία των PFAS στο περιβάλλον, με τους ερευνητές να υπολογίζουν τις συγκεντρώσεις των ουσιών αυτών στους ιστούς, τα αυγά τους και στα έντομα που αποτελούν τη βασική τους τροφή.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περιοχές κοντά σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις και αεροδρόμια, όπου γίνεται χρήση αφρού πυρόσβεσης. Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Οι συγκεντρώσεις PFAS ήταν πολύ υψηλότερες στις περιοχές με βιομηχανική ή στρατιωτική δραστηριότητα, ενώ διαπιστώθηκε ότι μεταφέρονται στο υδάτινο περιβάλλον προς τη στεριά μέσω των εντόμων που καταναλώνουν τα πτηνά.
Εντούτοις και παρά την έκθεση, δεν παρατηρήθηκαν άμεσες επιπτώσεις στη γονιμότητα, την εκκόλαψη των αυγών ή την επιβίωση των νεοσσών.
Με λίγα λόγια τα χελιδόνια με τις ιριδίζουσες φτερούγες μοιάζει να είναι ανθεκτικά στα παντοτινά χημικά. Βέβαια, η… ανοσία τους δε σημαίνει ότι δε θα υπάρξουν συνέπειες στο μέλλον. Απλώς, προς το παρόν δεν είναι ακόμα εμφανείς.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι είναι πιθανό να αρχίσουν να εκδηλώνονται με αλλαγές στο μεταβολισμό, την ορμονική λειτουργία ή τη συμπεριφορά.
Παλαιότερες έρευνες έχουν συνδέσει την έκθεση σε αυτά με σοβαρά προβλήματα υγείας και δη διαταραχές στο ορμονικό και ενδοκρινικό σύστημα, καθώς και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στον άνθρωπο.
Όταν δε απελευθερωθούν στο περιβάλλον, μπορούν να επηρεάσουν από ψάρια και αμφίβια ως θηλαστικά και πτηνά.
Όπως αναφέρει το Oxford University Press πολλοί ερευνητές έχουν μελετήσει τα επίπεδα έκθεσης σε χημικές ουσίες σε διάφορα ζώα, αλλά δεν υπάρχει σαφής εικόνα σχετικά με τον αντίκτυπο αυτών των χημικών ουσιών στην άγρια ζωή. Οι μελέτες πεδίου, οι οποίες θα μπορούσαν να καλύψουν αυτό το κενό, είναι σπάνιες, καθώς απαιτούν σημαντικό χρόνο και οικονομικούς πόρους.
Για αυτό το λόγο χρειάζονται μακροχρόνιες μελέτες για να διαπιστωθεί αν οι επιπτώσεις εμφανίζονται σταδιακά, είναι απαραίτητη η εγκατάσταση δεικτών ώστε να ανιχνευθούν μικρές βιοχημικές αλλαγές πριν αυτές εκδηλωθούν καθώς και διεπιστημονικές προσεγγίσεις που θα συνδυάζουν χημικές αναλύσεις, οικολογία, τοξικολογία και γενετική.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
