Νέα μελέτη για την κλιματική κρίση: Οι πυρκαγιές σε Ελλάδα και Τουρκία ήταν 10 φορές πιο πιθανές

28/8/2025

Οι καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο το φετινό καλοκαίρι ήταν 22% εντονότερες και δέκα φορές πιο πιθανές λόγω της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με νέα μελέτη επιστημόνων της ομάδας World Weather Attribution.

Οι ακραίες καιρικές συνθήκες –καύσωνας, ξηρασία και ισχυροί άνεμοι– που τροφοδότησαν τη ραγδαία εξάπλωση των πυρκαγιών, θα εμφανίζονταν μόλις μία φορά τον αιώνα χωρίς την ανθρωπογενή θέρμανση.

Πλέον, με την άνοδο της θερμοκρασίας κατά 1,3°C από τα προβιομηχανικά επίπεδα, τέτοια φαινόμενα μπορούν να εκδηλώνονται κάθε 20 χρόνια.

Η Ευρώπη βιώνει το χειρότερο έτος καταγεγραμμένων πυρκαγιών, με πάνω από ένα εκατομμύριο εκτάρια καμένης γης. Ο μεσογειακός νότος έχει μετατραπεί σε επίκεντρο της κλιματικής κρίσης, με αλλεπάλληλους καύσωνες, ξηρασίες και ανέμους που εντείνουν τη συχνότητα και σφοδρότητα των πυρκαγιών. Μόνο σε Ελλάδα, Τουρκία και Κύπρο έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 20 άνθρωποι, ενώ περισσότεροι από 80.000 αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

«Ζούμε ένα εφιαλτικό σκηνικό για τα δάση της νότιας Ευρώπης», τόνισε η ερευνήτρια Μπικέμ Εκμπερζαντέ του Ινστιτούτου Ευρασίας της Κωνσταντινούπολης. Στην Κρήτη, ο καθηγητής Αποστόλης Βουλγαράκης επεσήμανε ότι πρόκειται για «τρίτο συνεχόμενο καλοκαίρι με καταστροφικές πυρκαγιές, σε πρωτοφανή έκταση». Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον ίδιο, έχει βελτιώσει την ανίχνευση και την έγκαιρη κατάσβεση, αλλά χρειάζεται περισσότερη δουλειά στην πρόληψη.

Η μεθοδολογία της μελέτης

Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν κλιματικά μοντέλα και ιστορικά δεδομένα, συγκρίνοντας την εξέλιξη των φετινών πυρκαγιών με ένα σενάριο χωρίς υπερθέρμανση του πλανήτη. Είναι η πρώτη ταχεία μελέτη απόδοσης για πυρκαγιές στην Ευρώπη. Οι ερευνητές αξιοποίησαν δείκτες που μετρούν πόσο δύσκολη είναι η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς και πόσο ευάλωτη είναι η βλάστηση λόγω θερμότητας και ξηρότητας.

Παρά την προετοιμασία και τις διεθνείς ενισχύσεις, οι φετινές πυρκαγιές ξεπέρασαν τις δυνατότητες αντιμετώπισης. Στην Τουρκία, μια μεγάλη φωτιά τον Ιούνιο αιφνιδίασε αρχές και επιστήμονες, καθώς εκδηλώθηκε νωρίτερα από το συνηθισμένο. Το γεγονός ότι οι περισσότερες φωτιές ξεκινούν από ανθρώπινη δραστηριότητα δυσκολεύει την πρόβλεψη. Η Διεθνής Ερυθρά Ημισέληνος τονίζει ότι ακόμη και με εκατοντάδες προ-αναπτυγμένους πυροσβέστες και εναέρια μέσα, οι καταστροφές ήταν τεράστιες.

Όπως υπογραμμίζει ο κ. Βουλγαράκης, η πρόληψη απαιτεί περισσότερο χρόνο και ισχυρή πολιτική βούληση: «Είναι το σημείο που δεν είμαστε ακόμη επαρκώς προετοιμασμένοι».