16/8/2025
Το νερό μετατρέπεται σε είδος πολυτελείας για εκατομμύρια Βρετανούς, καθώς ο τομέας ύδρευσης της χώρας βρίσκεται σε βαθιά κρίση. Χρέη δισεκατομμυρίων, υπέρογκα μερίσματα και μπόνους στα στελέχη, διαρροές ακατέργαστων λυμάτων και απότομες αυξήσεις στους λογαριασμούς έχουν οδηγήσει σε κοινωνική κατακραυγή, ειδικά απέναντι στις ιδιωτικές εταιρείες που διαχειρίζονται το νερό.
Η κυβέρνηση του Κιρ Στάρμερ, υπό την πίεση καταναλωτών και περιβαλλοντικών οργανώσεων, ξεκίνησε την πρώτη μεγάλη μεταρρύθμιση στον τομέα από την εποχή Θάτσερ, με την παρουσίαση 464σέλιδης έκθεσης της Ανεξάρτητης Επιτροπής Υδάτων, η οποία περιλαμβάνει 88 προτάσεις για την εξυγίανση του συστήματος.
Καταργείται η Ofwat – Ιδρύεται νέα υπερρυθμιστική αρχή
Το πρώτο μεγάλο βήμα είναι η κατάργηση της υπάρχουσας Ρυθμιστικής Αρχής Υδάτων (Ofwat) και η αντικατάστασή της από μια νέα, ενιαία ρυθμιστική αρχή, που θα συγκεντρώνει τις αρμοδιότητες διαφόρων φορέων. Στόχος της είναι η καλύτερη προστασία του περιβάλλοντος, των επενδυτών αλλά και των καταναλωτών.
Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση εξετάζει την καθιέρωση «κοινωνικού τιμολογίου» για τα ευάλωτα νοικοκυριά, χωρίς ωστόσο άμεση δέσμευση, καθώς η Βουλή αναμένεται να κλείσει σύντομα για τις θερινές διακοπές.
Λύματα και χρέη–ρεκόρ
Ο ιδιωτικοποιημένος τομέας ύδρευσης σε Αγγλία και Ουαλία δέχεται έντονη κριτική για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και τη διαχείριση των πόρων του. Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος, μόλις το 14% των λιμνών και ποταμών είχαν το 2023 «καλή» οικολογική κατάσταση. Επιπλέον, το 2024 καταγράφηκαν 3,6 εκατομμύρια ώρες εκροών ακατέργαστων λυμάτων σε φυσικά υδάτινα οικοσυστήματα — αριθμός ρεκόρ.
Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκεται η Thames Water, ο μεγαλύτερος πάροχος της χώρας, με 17 δισεκατομμύρια λίρες χρέη και 16 εκατομμύρια καταναλωτές. Η εταιρεία φέρεται να απειλείται με κατάρρευση, εάν δεν εξασφαλίσει νέα χρηματοδότηση, ενώ δεν αποκλείεται η κρατικοποίησή της, αν και προς το παρόν ο υπουργός Περιβάλλοντος Στιβ Ριντ το απορρίπτει, επικαλούμενος το υπέρογκο κόστος — περίπου 100 δισεκατομμύρια λίρες — και τον κίνδυνο για τη χρηματοδότηση τομέων όπως η υγεία και η παιδεία.
Αυξήσεις 36% στους λογαριασμούς έως το 2030
Παρ’ όλες τις προσπάθειες εξορθολογισμού, οι καταναλωτές θα συνεχίσουν να βλέπουν αυξήσεις στους λογαριασμούς τους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, οι χρεώσεις για το νερό θα αυξηθούν κατά 36% μέσα στην επόμενη πενταετία, καθώς το ποσό αυτό καλύπτει το ένα τρίτο των 100 δισεκατομμυρίων λιρών που έχουν δεσμευτεί για επενδύσεις από τις εταιρείες του κλάδου.
Σκληρή κριτική από περιβαλλοντικές οργανώσεις
Αν και η Ένωση Εταιρειών Ύδρευσης (Water UK) υποστήριξε την αναμόρφωση, περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν επιφυλάξεις. Ο επικεφαλής της εκστρατείας Surfers Against Sewage δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «διαλύοντας την Ofwat και αντικαθιστώντας την με μία πιο “χλιδάτη” αρχή δεν σταματούν ούτε οι διαρροές λυμάτων ούτε η κερδοσκοπία».