13/8/2025
Είναι από τις πιο σημαντικές δεξαμενές διοξειδίου του άνθρακα και όμως κινδυνεύουν όσο η παγκόσμια θερμοκρασία αυξάνεται κι η ξηρασία εντείνεται. Οι υγρότοποι τύρφης αντιμετωπίζουν προκλήσεις, ωστόσο σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Εξετερ και το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, διαθέτουν μια φυσική άμυνα χάρη στη συνεργασία φυτών και μικροβίων.
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications, εστίασε σε μια υποτροπική τύρφη στην Κίνα και έδειξε ότι κατά τις ιστορικές περιόδους ξηρασίας, η εξάπλωση ξυλωδών φυτών βελτίωσε την ποιότητα της οργανικής ύλης και περιόρισε τη δραστηριότητα των μικροβίων, προστατεύοντας έτσι την ατμόσφαιρα από την απελευθέρωση άνθρακα.
Ο επικεφαλής συγγραφέας Δρ. Γιμίνγκ Ζανγκ, από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, εξήγησε ότι τα ξυλώδη φυτά δεν επιβίωσαν απλώς σε ένα ξηρό κλίμα, αλλά βοήθησαν στην ανάπτυξη ανθεκτικότητας, αφού έκαναν την τύρφη πιο χημικά ανθεκτική στην αποικοδόμηση και, σε απάντηση, τα μικρόβια προσάρμοσαν τον μεταβολισμό τους, μειώνοντας τον ρυθμό απώλειας άνθρακα.
Πριν περίπου 8.000 έως 6.000 χρόνια τα φυτά αυτά επεκτάθηκαν σημαντικά, αντικαθιστώντας άλλου τύπου βλάστηση, ενώ συνέχισαν να συνυπάρχουν με τα βρύα. Αυτή η αλλαγή τροποποίησε τη σύνθεση της οργανικής ύλης της τύρφης, ενώ οι μικροβιακές κοινότητες εμφάνισαν σημάδια περιορισμένης δραστηριότητας.
Αυτός ο συνδυασμός αλλαγών οδήγησε σε ένα εντυπωσιακό επίπεδο στη συσσώρευση άνθρακα, με ρυθμούς σχεδόν τρεις φορές υψηλότερους σε σύγκριση με άλλες περιόδους.
Όπως επεσήμανε η καθηγήτρια Άνχελα Γκαγιέγο Σάλα από το Πανεπιστήμιο του Exeter δήλωσε ότι είναι γνωστό ότι οι τυρφώνες είναι ανθεκτικά οικοσυστήματα που υπάρχουν εδώ και χιλιετίες, «αλλά αυτή η εργασία παρουσιάζει στοιχεία για μια νέα, προηγουμένως άγνωστη, διαδικασία που προστατεύει τους τυρφώνες υπό θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες, με σημαντικές επιπτώσεις για την τύχη των τυρφώνων υπό την τρέχουσα κλιματική αλλαγή».
Βέβαια, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η αυτή η προστατευτική ανατροφοδότηση φυτού-μικροβίου ενδέχεται να έχει όρια και να μην είναι για πάντα αποτελεσματική.
Όπως εξήγησε ο Ζανγκ, η επέκταση των ξυλωδών φυτών δεν οδηγεί επ’ αόριστον σε αυξημένη αποθήκευση άνθρακα, καθώς μπορεί να υπάρχουν οικολογικά κατώτατα όρια πέρα από τα οποία η τύρφη μπορεί να μετασχηματιστεί σε εντελώς διαφορετικό οικοσύστημα, με ενδεχόμενη απελευθέρωση άνθρακα.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα για την καλύτερη κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα οικοσυστήματα των τυρφώνων αντιδρούν στις μεταβολές που προκαλούνται από το κλίμα, ιδίως στις τροπικές περιοχές.