4/7/2025
Σοβαρές είναι οι επιπτώσεις από την απουσία των ηλικιωμένων ελεφάντων στην κοινωνία τους, σύμφωνα με μελέτη που διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ και δημοσιεύθηκε στο Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences.
Οι ερευνητές μελετώντας σχεδόν 100 έρευνες που εστιάζουν και τεκμηριώνουν την επίδραση της ανθρώπινης δραστηριότητας στον πληθυσμό των ελεφάντων σε αφρικανική σαβάνα, αφρικανικά δάση και Ασία διαπίστωσαν ότι η λαθροθηρία και η θανάτωση επιδρούν βαθιά στο κοινωνικό δίκτυο των συμπαθών θηλαστικών.
Όπως εξηγούν οι ειδικοί, οι ελέφαντες στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στους μεγαλύτερους της αποικίας τους για να εκπαιδευτούν, να κινηθούν στο περιβάλλον, να βρουν τροφή και να μάθουν να αποφεύγουν αρπακτικά.
Μάλιστα, αποδεικνύεται ότι η παρουσία τους βελτιώνει το ποσοστό επιβίωσης των μικρότερων και ενισχύει τη λήψη ομαδικών αποφάσεων.
Χωρίς αυτούς οι πληθυσμοί συχνά αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, καθώς η ομάδα είναι λιγότερο ενωμένη, ενώ μπορεί να παρατηρηθεί μειωμένο ποσοστό επιβίωσης μικρών. Με την απομάκρυνσή τους, επομένως, οι κοινωνίες τους αποδυναμώνονται.
«Οι σοβαρά διαταραγμένοι πληθυσμοί είναι λιγότερο συνεκτικοί, μπορεί να εμφανίζουν μειωμένη καταλληλότητα ή επιβίωση των μικρών και να αντιδρούν ακατάλληλα σε απειλές και θηρευτές. Υποστηρίζουμε ότι η σοβαρή κοινωνική αναστάτωση μπορεί να αναστείλει ή να διασπάσει πιθανές οδούς μετάδοσης πληροφοριών, παρέχοντας έμμεσες ενδείξεις για τον ρόλο της κοινωνικής μετάδοσης στους ελέφαντες.
Αυτό έχει επιπτώσεις στη διατήρηση των ελεφάντων εν μέσω αυξανόμενων ανθρωπογενών αλλαγών στα ενδιαιτήματά τους», αναφέρει η έκθεση.
Για άμεση ανάγκη στρατηγικής διατήρησης κάνουν λόγο οι επιστήμονες, τη στιγμή που η συρρίκνωση των οικοτόπων τους και η λαθροθηρία όχι μόνο δε μειώνονται, αλλά ακολουθούν αυξητική τάση.
Η Λούσι Μπέιτς από το Κέντρο Συγκριτικής και Εξελικτικής Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ και επικεφαλής της μελέτης, μιλώντας για τους ελέφαντες έκανε λόγο για «ένα από τα πιο έξυπνα και κοινωνικά πολύπλοκα ζώα στον πλανήτη».
Πρόσθεσε, δε, ότι τα ευρήματα της ομάδας της υποδηλώνουν πως όταν υπάρχει διαταραχή στην κοινωνική δομή τους, οι συνέπειες μπορεί να επηρεάσουν τις επόμενες γενιές, επιδρώντας στην επιβίωση, την αναπαραγωγή, ακόμη και στη συμπεριφορά.
Σχετικά με τους ηλικιωμένους, τους χαρακτήρισε «φύλακες της γνώσης», με την απώλειά τους να εμποδίζει τη μετάδοση βασικών δεξιοτήτων επιβίωσης, όπως θα συνέβαινε σε έναν άνθρωπο αν έχανε μία βιβλιοθήκη.
Τόνισε, μάλιστα, ότι η διατήρηση των κοινωνικών δεσμών είναι σημαντική όσο η προστασία των ενδιαιτημάτων τους.
Ανάμεσα στις προτεραιότητες που πρέπει να ληφθούν υπόψη είναι, σύμφωνα με τους ερευνητές, η προστασία των ελεφάντων για τη διατήρηση της μετάδοσης των γνώσεων, η παρατήρηση των επιπτώσεων κατά τη μετακίνησή τους και η έρευνα σε είδη που δεν έχουν μελετηθεί αρκετά, ώστε να καλυφθούν τα κενά και να αναπτυχθούν συγκεκριμένες στρατηγικές.
