Τα έντομα μεταφράζουν τη γλώσσα που μιλούν τα φυτά

24/7/2025

Πρόσφατη μελέτη αποκάλυψε ότι τα φυτά μπορούν να ανταποκριθούν στον ήχο των εντόμων, αυξάνοντας τη συγκέντρωση σακχάρου στο νέκταρ τους για να προσελκύσουν περισσότερους επικονιαστές.

Ανάλογη έρευνα, πριν περίπου δύο χρόνια από επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ, είχε καταγράψει για πρώτη φορά φυτά να «μιλούν», εκπέμποντας συγκεκριμένους ήχους, σαν κλικ ή σαν το ευχάριστο ποπ που κάνουν τα ποπ κορν όταν σκάνε, για να εκφράσουν την κατάσταση την οποία βιώνουν.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες του ισραηλινού πανεπιστημίου, οι ήχοι μεταφράζονται σε λέξεις ή ακόμα και διαφορετικές γλώσσες και μεταφέρουν διαφορετικές πληροφορίες, όπως ότι νιώθουν στρες.

Τώρα, η ίδια επιστημονική ομάδα συνεχίζοντας την έρευνα, παρατήρησε ότι τα έντομα, συγκεκριμένα οι νυχτοπεταλούδες της τάξης των λεπιδόπτερων, όχι μόνο ακούν τους ήχους αυτούς, αλλά τους μεταφράζουν, τους κατανοούν και λαμβάνουν τις αποφάσεις τους σύμφωνα με αυτούς.

Γνωρίζοντας ότι οι νυχτοπεταλούδες έχουν την ικανότητα να ακούν ήχους που το ανθρώπινο αυτί δε μπορεί να αντιληφθεί, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι τα θηλυκά του είδους προτιμούν σιωπηλά, υγιή φυτά και όχι πολύ θορυβώδη, για να γεννήσουν τα αυγά τους.

Για την έρευνά τους που δημοσιεύθηκε στο eLife, διεξήγαγαν τρεις δοκιμές: Αρχικά τοποθέτησαν θηλυκά λεπιδόπτερα του είδους Spodoptera littoralis σε χώρο εργαστηρίου με δύο φυτά τομάτας, το ένα υγιές και σε υγρό έδαφος και το δεύτερο σε έδαφος που χάνει την υγρασία του. Τα έντομα προτίμησαν το πρώτο για να εναποθέσουν τα αυγά τους.

Στο δεύτερο πείραμα δε χρησιμοποίησαν φυτά, αλλά αναπαραγωγή ήχων από ένα πραγματικό φυτό που «κινδύνευε» στη μία του πλευρά. Σε αυτή την περίπτωση, τα έντομα επέλεξαν να μείνουν κοντά στο φυτό, αλλά όχι πάνω του, εκτιμώντας ότι ο ήχος προέρχεται από αληθινό φυτό.

Στο τρίτο, οι νυχτοπεταλούδες δεν είχαν τη δυνατότητα να ακούσουν, επομένως δεν έδειξαν προτίμηση σχετικά με ποιο σημείο θα γεννήσουν τα αυγά τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο ήχος πράγματι ήταν παράγοντας στη λήψη της απόφασής τους. Όταν, όμως, δύο ενυδατωμένα φυτά τοποθετήθηκαν στο σημείο και ένα ηχείο εξέπεμπε ήχους ταλαιπωρημένου φυτού στη μία πλευρά, τα έντομα προτίμησαν το σιωπηλό, πιθανώς συνυπολογίζοντας και άλλες ενδείξεις, όπως η μυρωδιά για να επιβεβαιώσουν ότι το πιο κατάλληλο καταλάμβανε την ήσυχη πλευρά.

Τέλος, όπως αναφέρουν οι Times of Israel, για να αξιολογήσουν εάν η απόκριση των εντόμων ήταν συγκεκριμένη στους ήχους των φυτών, εισήχθησαν αρσενικά του είδους, τα οποία τοποθετήθηκαν σε ένα κουτί που τα εμπόδιζε να έρθουν σε επαφή με τα θηλυκά. Σε αυτήν την περίπτωση, τα θηλυκά, τα οποία έπρεπε να γεννήσουν αυγά, δεν έδειξαν προτίμηση, εναποθέτοντας αυγά και στις δύο πλευρές του χώρου κάθε βράδυ.

Ο καθηγητής Γιόσι Γιοβέλ από το τμήμα Ζωολογίας και η καθηγήτρια Λίλα Χαντανί από το τμήμα Επιστημών Φυτών και Ασφάλειας Τροφίμων του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ μίλησαν στην εφημερίδα, με τον πρώτο να εξηγεί ότι «τα ζώα που είναι ικανά να ακούν αυτούς τους ήχους υψηλής συχνότητας μπορεί να αντιδρούν σε αυτούς και να λαμβάνουν αποφάσεις ανάλογα».

Η Χαντανί με τη σειρά της εξήγησε ότι επέλεξαν να εστιάσουν στις θηλυκές νυχτοπεταλούδες, «οι οποίες συνήθως γεννούν τα αυγά τους σε φυτά, ώστε οι προνύμφες να μπορούν να τραφούν με αυτά μόλις εκκολαφθούν. Υποθέσαμε ότι τα θηλυκά θα αναζητούσαν μια βέλτιστη τοποθεσία για να γεννήσουν τα αυγά τους – ένα υγιές φυτό που μπορεί να θρέψει σωστά τις προνύμφες».

Οι επιστήμονες δηλώνουν σίγουροι ότι τα ευρήματά τους σηματοδοτούν μόνο την αρχή και έπονται νέες ανακαλύψεις, καθώς «η ηχητική αλληλεπίδραση μεταξύ φυτών και ζώων έχει αναμφίβολα πολλές ακόμη μορφές και ένα ευρύ φάσμα ρόλων. Πρόκειται για ένα τεράστιο, ανεξερεύνητο πεδίο – ένας ολόκληρος κόσμος που περιμένει να ανακαλυφθεί».