15/6/2025
Παρά τις προσδοκίες ότι το υδρογόνο μπορεί να αποτελέσει μια καθοριστική λύση για την κλιματική κρίση, οι ελπίδες αυτές έχουν κλονιστεί λόγω του υψηλού κόστους και της περιορισμένης ζήτησης από τη βιομηχανία. Ωστόσο, ένα ακόμα λιγότερο κατανοητό ζήτημα προκαλεί ανησυχία: ποιος είναι ο πραγματικός αντίκτυπος του υδρογόνου στην υπερθέρμανση του πλανήτη;
Ερευνητές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ολλανδία ετοιμάζονται να παρουσιάσουν την πιο αξιόπιστη εκτίμηση έως τώρα για το πόσο υδρογόνο διαρρέει ακούσια από τα δίκτυα υποδομών.
Τα ευρήματα αυτά ενισχύουν τον αυξανόμενο αριθμό ερευνών που εξετάζουν πώς το υδρογόνο μπορεί να επιδρά στο κλίμα, όχι άμεσα, αλλά μέσα από μια αλυσίδα χημικών αντιδράσεων στην ατμόσφαιρα που προκαλούνται από τις εκπομπές του.
Μέτρηση εκπομπών με νέα τεχνολογία και τη συμμετοχή κολοσσών ενέργειας
Η ερευνητική ομάδα συνεργάζεται με τέσσερις μεγάλους βιομηχανικούς εταίρους, όπως η Shell και η TotalEnergies, αξιοποιώντας μια πρωτοποριακή φορητή συσκευή που εντοπίζει εκπομπές σε όλα τα στάδια της αλυσίδας αξίας του υδρογόνου – από την παραγωγή έως τα πρατήρια ανεφοδιασμού.
Το σύστημα –με διαστάσεις δύο μικροκυμάτων το ένα πάνω στο άλλο– λειτουργεί αντλώντας και ξηραίνοντας αέρα, μετατρέποντας το υδρογόνο σε υδρατμούς ώστε να μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια. Το όργανο, που αναπτύχθηκε από την Aerodyne και κοστίζει περίπου 150.000 δολάρια, είναι μέχρι στιγμής διαθέσιμο σε μόλις δύο αντίτυπα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αποτελεί την πρώτη φορητή και βιώσιμη συσκευή για μέτρηση του υδρογόνου υπό πραγματικές συνθήκες.
Αποφυγή ενός νέου μεθανίου και οι κίνδυνοι από τη χημική συμπεριφορά του υδρογόνου
Σήμερα, οι εκτιμήσεις για τις διαρροές κυμαίνονται από λιγότερο του 1% έως πάνω από 20%. Οι επιστήμονες στοχεύουν στον εντοπισμό των βασικών σημείων διαρροής, ώστε να προληφθούν προβλήματα καθώς η βιομηχανία του υδρογόνου αναπτύσσεται. Θέλουν να αποφευχθεί επανάληψη του λάθους με το μεθάνιο, το οποίο διέρρεε ανεξέλεγκτα για δεκαετίες, μέχρι να ληφθούν μέτρα στην COP26.
Το υδρογόνο μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια ζωής του μεθανίου στην ατμόσφαιρα – ενός υπερ-ισχυρού αερίου θερμοκηπίου – και να ενισχύσει τη δημιουργία υδρατμών στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Όταν συνυπολογιστούν όλες οι σχετικές χημικές διεργασίες, η συνολική ικανότητά του για πρόκληση υπερθέρμανσης υπολογίζεται ως 37 φορές ισχυρότερη από το CO₂ σε βάθος 20 ετών.
«Με το υδρογόνο βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή», δήλωσε ο Tianyi Sun, κλιματικός επιστήμονας του Environmental Defense Fund, βασικού χρηματοδότη της μελέτης. «Προσπαθούμε να αποτρέψουμε μια νέα κρίση εκπομπών πριν αυτή εξελιχθεί».
Η έρευνα, που αναμένεται να υποβληθεί σε αξιολόγηση από ομοτίμους εντός του 2026, διεξάγεται σε μια κρίσιμη περίοδο: καθώς κυβερνήσεις επεξεργάζονται πολιτικές για τη ραγδαία διεύρυνση της χρήσης υδρογόνου, κυρίως στη βιομηχανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση στοχεύει σε παραγωγή 20 εκατ. τόνων ετησίως έως το 2030, με τους μισούς να προέρχονται από εισαγωγές – κάτι που εντείνει τους κινδύνους διαρροών στην εφοδιαστική αλυσίδα.
«Οι προκλήσεις για την οικονομία του υδρογόνου γίνονται πιο ορατές», σημειώνει ο καθηγητής Thomas Rockmann από το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης, ο οποίος ξεκίνησε πρόσφατα μετρήσεις σε σταθμό ανεφοδιασμού λεωφορείων στην Ολλανδία. «Μέχρι τώρα, ήμασταν ουσιαστικά τυφλοί».
