8\3\2024
Η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται άμεσα με την ηπατική νόσο, ωστόσο δεν επηρεάζει όλους τους ανθρώπους με τον ίδιο τρόπο.
Γιατί κάποιοι που πίνουν υπερβολικά αναπτύσσουν σοβαρή ηπατική βλάβη, ενώ άλλοι όχι; Η απάντηση μπορεί να κρύβεται σε τρεις βασικούς καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου: τον διαβήτη, την υψηλή αρτηριακή πίεση και την αυξημένη περιφέρεια μέσης.
Σύμφωνα με νέα έρευνα που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Clinical Gastroenterology and Hepatology από ερευνητές της Keck Medicine του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνιας (USC), αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης προχωρημένης ηπατικής νόσου σε άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.
Η σχέση μεταξύ αλκοόλ και ηπατικής νόσου
Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που πίνουν υπερβολικά και έχουν διαβήτη ή αυξημένη περιφέρεια μέσης αντιμετωπίζουν 2,4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν προχωρημένη ηπατική νόσο, ενώ όσοι έχουν υπέρταση παρουσιάζουν 1,8 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο.
Αυτά τα ευρήματα αναδεικνύουν μια υποομάδα ατόμων που διατρέχουν εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο, καθώς ο συνδυασμός των συγκεκριμένων μεταβολικών παραγόντων με την κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται να επιταχύνει τη διαδικασία ηπατικής βλάβης.
«Τα αποτελέσματα αυτά υποδεικνύουν ότι προϋπάρχοντα προβλήματα υγείας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το πώς το αλκοόλ επηρεάζει το ήπαρ», εξηγεί ο Δρ Brian P. Lee, ηπατολόγος και ειδικός μεταμοσχεύσεων ήπατος στην Keck Medicine και κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου και ηπατική νόσος
Οι τρεις βασικοί παράγοντες που εντοπίστηκαν (διαβήτης, υπέρταση και αυξημένη περιφέρεια μέσης) ανήκουν σε μια ομάδα παθήσεων γνωστή ως «καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου», η οποία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών επεισοδίων και μεταβολικών διαταραχών.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν επίσης τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, γνωστή ως στεατοηπατική νόσος που σχετίζεται με τη μεταβολική δυσλειτουργία. Όταν αυτή η κατάσταση συνδυάζεται με τη λιπώδη διήθηση που προκαλεί το αλκοόλ, η καταστροφή του ήπατος επιταχύνεται, οδηγώντας σε ίνωση, κίρρωση και τελικά σε ηπατική ανεπάρκεια.
«Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ αυξήθηκε αισθητά κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 και σε συνδυασμό με τη γενικότερη αύξηση των μεταβολικών διαταραχών, οι επιπτώσεις στην ηπατική υγεία του πληθυσμού είναι ανησυχητικές», σημειώνει ο Δρ Lee.
Η μεθοδολογία της μελέτης
Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε δεδομένα από την National Health and Nutrition Examination Survey, μια εκτεταμένη εθνική έρευνα στις ΗΠΑ που περιλαμβάνει περισσότερους από 40.000 συμμετέχοντες. Στόχος ήταν η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ βαριάς κατανάλωσης αλκοόλ, συγκεκριμένων μεταβολικών παραγόντων κινδύνου και της παρουσίας ηπατικής ίνωσης, μιας κατάστασης όπου οι ουλές στο ήπαρ μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια.
Για τους σκοπούς της μελέτης, η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ ορίστηκε ως 1,5 ποτό την ημέρα για τις γυναίκες και δύο ποτά την ημέρα για τους άνδρες.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι τρεις καρδιομεταβολικοί παράγοντες κινδύνου είχαν ισχυρή συσχέτιση με τον αυξημένο κίνδυνο ηπατικής νόσου, ενώ άλλοι παράγοντες, όπως τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων και η χαμηλή HDL χοληστερόλη, φάνηκαν να έχουν μικρότερο αντίκτυπο.
Πώς εξηγείται η αυξημένη ευαισθησία στο αλκοόλ;
Παρόλο που η μελέτη δεν εξέτασε άμεσα τους μηχανισμούς μέσω των οποίων οι συγκεκριμένοι παράγοντες αυξάνουν τη βλάβη στο ήπαρ, οι επιστήμονες υποθέτουν ότι υπάρχει μια κοινή οδός συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ, που γίνεται πιο επιβαρυντική όταν συνδυάζεται με την πρόσθετη λιπώδη διήθηση που προκαλεί το αλκοόλ.
«Αν και δεν γνωρίζουμε ακόμα τις πλήρεις λεπτομέρειες, φαίνεται ότι η ύπαρξη αυτών των μεταβολικών διαταραχών καθιστά το ήπαρ πιο ευάλωτο στις τοξικές επιδράσεις του αλκοόλ», εξηγεί ο Δρ Lee.
Τι σημαίνουν τα ευρήματα για τη δημόσια υγεία
Η μελέτη δεν υπονοεί ότι οι άνθρωποι χωρίς αυτούς τους παράγοντες κινδύνου μπορούν να πίνουν ανεξέλεγκτα χωρίς να ανησυχούν για το ήπαρ τους. Το αλκοόλ είναι τοξικό και η υπερβολική κατανάλωση αποτελεί παράγοντα κινδύνου για όλους. Ωστόσο, τα αποτελέσματα αναδεικνύουν την ανάγκη για πιο εξατομικευμένες προσεγγίσεις στην πρόληψη και τη διαχείριση της ηπατικής νόσου.
Ο Δρ Lee ελπίζει ότι τα ευρήματα θα οδηγήσουν σε πιο στοχευμένες ιατρικές παρεμβάσεις και προληπτικές εξετάσεις για άτομα υψηλού κινδύνου. «Οι γιατροί θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το ατομικό προφίλ υγείας των ασθενών όταν παρέχουν συμβουλές για την κατανάλωση αλκοόλ», υπογραμμίζει.
Η Δρ Norah Terrault, γαστρεντερολόγος και επικεφαλής του τμήματος γαστρεντερολογίας και ηπατικών παθήσεων στο Keck School of Medicine, επίσης συνυπογράφει τη μελέτη, προσθέτοντας ότι η έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση των παραγόντων κινδύνου θα μπορούσε να μειώσει σημαντικά την επιβάρυνση από τις ηπατικές παθήσεις στο μέλλον.
Καθώς η επιστημονική έρευνα συνεχίζεται, η κατανόηση των μηχανισμών που καθιστούν κάποιους ανθρώπους πιο ευάλωτους στην ηπατική νόσο λόγω αλκοόλ μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για πιο αποτελεσματικές στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας.
