2/7/2024
Ο εφιάλτης της ανομβρίας και της έντονης ξηρασίας που στερεί από τους ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ το βρόχινο νερό και τα πολύτιμα χιόνια που αποτελούν την κύρια πηγή νερού πλανάται ξανά πάνω από την Αττική.
Το ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο είναι ότι τα υδατικά αποθέματα νερού του λεκανοπεδίου περιορίζονται σημαντικά, την ώρα που καλούνται να ανταποκριθούν σε συνθήκες αυξημένης κατανάλωσης κατά 8% από τις αρχές του έτους.
Πρόκειται για μια ασυνήθιστη αύξηση, η οποία εκτιμάται ότι λόγω των ιδιαίτερων καιρικών συνθηκών (αυξημένη ζέστη και σκόνη) μεγεθύνθηκε τον Ιούνιο. Σε αυτό συνέβαλαν μια σειρά από παράγοντες όπως τα ανοικτά σχολεία, ο πρόωρος καύσωνας και η παραμονή του κόσμου στην Αθήνα.
Τα αποκαλυπτικά στοιχεία της ΕΥΔΑΠ δείχνουν ότι από μία ασφαλή περιοχή 1,1 δισεκατομμυρίων έως και 1,2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού τα προηγούμενα χρόνια και στους τέσσερις ταμιευτήρες (Εύηνου, Μόρνου, Λίμνης Μαραθώνα, Υλίκης), τα αποθέματα πλέον φλερτάρουν με τα 800 εκατομμύρια κυβικά μέτρα χωρίς κανείς να μπορεί να κάνει ασφαλείς προβλέψεις για την πορεία των επόμενων μηνών. «Κάθε χρόνο η Αθήνα καταναλώνει 400 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, τα οποία σε μία καλή υδρολογική περίοδο (από Οκτώβριο έως Μάιο) αναπληρώνουμε τις ποσότητες που χάνονται την προηγούμενη χρονιά» εξηγεί ο Γενικός Διευθυντής Ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ κ. Γιώργος Καραγιάννης. Έχουμε όμως δύο διαδοχικές χρονιές κατά τις οποίες τα εισερχόμενα νερά είναι πολύ λιγότερα από τα νερά που εξέρχονται, ενώ την ίδια στιγμή η κατανάλωση μεγαλώνει.
Ενεργοποίηση πρωτοκόλλων
Για να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα νερού η ΕΥΔΑΠ έχει αποφασίσει να ενεργοποιήσει όλο τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα ασφαλείας και να προχωρήσει σε εναλλακτικές λύσεις που θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την νέα πραγματικότητα.
Στο πλαίσιο αυτό, ενεργοποιεί τον εφεδρικό κλάδο της Υλίκης, βάζοντας ουσιαστικά σε λειτουργία όλες τις πηγές υδροδότησης με σκοπό την εκταμίευση περισσότερου νερού στο υδατικό σύστημα Εύηνου- Μόρνου που είναι η κύρια πηγή ύδρευσης της πόλης και θα τροφοδοτήσει τα διυλιστήρια Πολυδενδρίου και Γαλατσίου και την λίμνη του Μαραθώνα. Ο Μαραθώνας σε αντίθεση με το τι πιστεύει ο κόσμος προσφέρει μικρές ποσότητες νερού που μπορούν να καλύψουν την Αττική μόνο για 20 μέρες. Υποδέχεται το περισσευούμενο νερό από το υδραγωγείο του Μόρνου και λειτουργεί σαν δεξαμενή, τροφοδοτώντας με νερό το διυλιστήριο Γαλατσίου.
Το δεύτερο μέτρο που ενεργοποιεί η ΕΥΔΑΠ είναι η λειτουργία παλιών γεωτρήσεων που τέθηκαν σε λειτουργία πριν από αρκετές δεκαετίες (τέλη δεκαετίας ’80 με αρχές του ’90) όταν η Αθήνα αντιμετώπισε το μεγάλο πρόβλημα της παρατεταμένης λειψυδρίας που έθεσε σε μεγάλη δοκιμασία το λεκανοπέδιο και γέννησε την ανάγκη για ένα ακόμη πολύτιμο ταμιευτήρα νερού που ήταν το φράγμα του Εύηνου.
Με την ενεργοποίηση της Υλίκης και των πηγών της Μαυροσουβάλας στην περιοχή της Μαλακάσας υπολογίζεται ότι θα μπορούν να ανέβουν σε ημερήσια βάση τα αποθέματα πάνω από 300.000 κυβικά μέτρα νερού. «Από την Υλίκη δεν θα πάρουμε το σύνολο των ποσοτήτων από την αρχή καθώς οι ποσότητες θα αυξάνονται σταδιακά για να καλυφθούν οι ανάγκες των διυλιστηρίων του Πολυδενδρίου και του Γαλατσίου». Τα άλλα δύο διυλιστήρια της ΕΥΔΑΠ, (Ασπρόπυργος, Μενίδι) θα συνεχίσουν να παίρνουν νερό από τους ταμιευτήρες Εύηνου –Μόρνου, αναφέρουν από την Επιχείρηση.
Επιπλέον, η ΕΥΔΑΠ προσανατολίζεται σε πρόσθετες λύσεις και επενδύσεις προκειμένου να αντιμετωπίσει πιθανή παράταση του φαινομένου της ανομβρίας, η οποία θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα στην υδροδότηση της πόλης. Στην κατεύθυνση αυτή, μελετώνται εναλλακτικά σενάρια όπως η αναζήτηση νέων πηγών άντλησης νερού από διαφορετικές λεκάνες απορροής, ενώ εξετάζεται συνδυαστικά και η χρήση των αφαλατώσεων. Η απειλή της λειψυδρίας, συνιστά πάντως ένα από τα μεγαλύτερα αγκάθια της κλιματικής αλλαγής, για την οποία η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ εκτιμά ότι θα χρειαστούν πρόσθετες επενδύσεις που μπορεί να φτάσουν τα 750 εκ. ευρώ.
Έπεσε η στάθμη της Υλίκης
Η έλλειψη βροχών και πολύ περισσότερο χιονιών που είναι αυτά που ουσιαστικά συμβάλλουν στο γέμισμα των ταμιευτήρων της ΕΥΔΑΠ έχουν κατεβάσει σημαντικά και τα αποθέματα νερού της Υλίκης. Για το λόγο αυτό δεν μπορούν να ενεργοποιηθούν τα υπέργεια αντλιοστάσια, με αποτέλεσμα να βρίσκονται το τελευταίο διάστημα σε πλήρη εξέλιξη τεχνικές εργασίες προκειμένου να στηθούν πλωτές εξέδρες στο κέντρο της λίμνης με σκοπό να αντληθεί νερό και να σταλεί στην Αττική. Σήμερα, η Αθήνα παίρνει νερό από το σύστημα Μόρνου -Εύηνου που βρίσκεται σε απόσταση 200 χιλιομέτρων και είναι ένα πολύ καλό νερό ποιοτικά χωρίς αυξημένο ενεργειακό κόστος όπως είναι το νερό της Υλίκης. Το τελευταίο θεωρείται ένας πόρος με αυξημένο κόστος καθώς χρειάζονται πολλαπλές αντλήσεις για να φτάσει το νερό στην Αθήνα.
Μείζων θέμα η σπατάλη
«Την επόμενη χρονιά θα αναμετρηθούμε όλοι μας. Το νερό δεν θα λείψει από την ΕΥΔΑΠ, θα λείψει από όλο τον κόσμο και μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν» τονίζει ο κ. Καραγιάννης. Για να βρούμε όπως λέει περισσότερο νερό «χρειάζεται το «συν Αθηνά και χείρα κίνει» με στόχο να γίνει καλύτερη διαχείριση και να πιέσουμε το χρόνο προς τα πίσω μέχρι να επανέλθουν οι καλές υδρολογικές περίοδοι».
Αυτή την περίοδο το μείζων θέμα πέρα από την λήψη μέτρων για την αναπλήρωση των ταμιευτήρων είναι η αντιμετώπιση της σπατάλης του νερού στην Αττική που η επιχείρηση ετοιμάζεται να αντιμετωπίσει με διαφημιστική καμπάνια άμεσα. Όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ παρατηρείται μια ανομοιογένεια μεταξύ των αστικών και περιαστικών περιοχών. Για παράδειγμα τις μέρες του καύσωνα, σε περιοχές του κέντρου με πολυκατοικίες που δεν έχουν κήπους, η αύξηση του νερού ήταν 3% έως 4%. Η κατάσταση ήταν εντελώς διαφορετική σε περιοχές με κήπους και πισίνες, με αποτέλεσμα προάστια όπως η Κηφισιά, ο δήμος Διονύσου, η Ανατολική Αττική και τα νότια προάστια που υδροδοτούνται από την ΕΥΔΑΠ, η κατανάλωση να αυξηθεί ακόμη και 100%. «Πρόκειται για μία δυσανάλογη καταναλωτική συμπεριφορά που εντοπίζεται κυρίως στις περιαστικές περιοχές στις οποίες θα πρέπει να καταστεί σαφές και ξεκάθαρο ότι το νερό είναι για ανθρώπινη χρήση και όχι για παιχνίδι» δηλώνει με νόημα ο Γενικός Διευθυντής Ύδρευσης της ΕΥΔΑΠ. Η κατάσταση τείνει να γίνει καθημερινότητα και επιτάθηκε από την σκόνη που έφεραν οι καιρικές συνθήκες των τελευταίων μηνών, με αποτέλεσμα οι πολίτες να βρίσκονται πολύ συχνά με μια μάνικα νερού στο χέρι, για να πλύνουν αυτοκίνητα, αυλές και πεζοδρόμια.
Σε απόγνωση τα νησιά
«Εάν η Αθήνα με τόσο αποταμιευτικό όγκο νερού και με οργανωμένο σχέδιο στην διαχείριση αρχίσει να αντιμετωπίζει προβλήματα, φανταστείτε τι θα συμβεί στα νησιά» λένε παράγοντες του κλάδου. Το πρόβλημα γίνεται ακόμα μεγαλύτερο στο νησιωτικό χώρο που δεν υπάρχουν νερά και οι αφαλατώσεις δεν μπορούν να καλύψουν το σύνολο των αναγκών αλλά και στους δήμους που διαχειρίζονται οι ίδιοι τα δίκτυα ύδρευσης και υπάρχουν μεγάλες διαρροές. «Οι ΟΤΑ ζητούν συνεχώς ποσότητες νερού το οποίο παίρνουν και το χάνουν γιατί έχουνε διαλυμένα δίκτυα και το περισσότερο φεύγει σε διαρροές» τονίζουν αρμόδιες πηγές.
Η τελευταία καλή χρονιά για το Αιγαίο ήταν το 2019, με πολλές βροχές στα ανατολικά και νότια. Εκτοτε οι βροχοπτώσεις ήταν κάτω από τον μέσο όρο, με αποτέλεσμα να αδειάσουν και οι λιμνοδεξαμενές. Ειδικά στις Κυκλάδες, όπου η περίοδος που βρέχει είναι μόλις 5-6 μήνες, αρκούν δύο κακές χρονιές για να παρουσιαστεί πρόβλημα, λένε οι επιστήμονες. Χαρακτηριστικά, στην Άνδρο 2023 έπεσαν 363 χιλιοστά βροχής με μέσο όρο τα 506 χιλιοστά, στην Τήνο 299 χιλιοστά με μέσο όρο τα 330, στην Νάξο 270 χιλιοστά χιλιοστά με μέσο όρο τα 306, στην Ιο 195 χιλιοστά με μέσο όρο τα 285 χιλιοστά.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
