Ο Αγίου Παμφίλου ήταν ιερομάρτυρας και διδάσκαλος της Χριστιανικής Εκκλησίας, που έζησε κι έδρασε στην Καισάρεια της Παλαιστίνης (γνωστή και ως Παράλιος Καισάρεια). Η μνήμη του τιμάται κάθε χρόνο στις 16 Φεβρουαρίου και αυτή την ημέρα εορτάζουν όσοι και όσες φέρουν το βαπτιστικό όνομα Πάμφιλος και Παμφιλία.
Ο Πάμφιλος γεννήθηκε περί το 245 στη Βηρυτό από πλούσια οικογένεια και σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Αλεξάνδρειας κοντά στον Πιέριο, μαθητή και διάδοχο του Ωριγένη. Μετά τις σπουδές του μοίρασε τη μεγάλη περιουσία του στους φτωχούς και χειροτονήθηκε ιερέας από τον επίσκοπο Καισαρείας Αγάπιο περί το 280.
Ακολουθώντας τα ίχνη του Ωριγένη (185-254), του οποίου ήταν θερμός οπαδός, ίδρυσε στην Καισάρεια θεολογική σχολή, στην οποία ανέδειξε σπουδαίους μαθητές όπως τον μεγάλο εκκλησιαστικό ιστορικό Ευσέβιο Καισαρείας, ο οποίος, σε ένδειξη σεβασμού προς τον διδάσκαλό του, πρόσθεσε στο όνομά του την επωνυμία «ο του Παμφίλου».
Παράλληλα, ο Πάμφιλος ίδρυσε στην Καισάρεια βιβλιοθήκη, της οποίας κατάλογο των βιβλίων κατάρτισε ο Ευσέβιος, και βιβλιογραφικό εργαστήριο από το οποίο προήλθαν αντίγραφα κειμένων της Αγίας Γραφής και άλλα αξιόλογα συγγράμματα. Μαζί με τον Ευσέβιο εργάστηκε για τη διόρθωση σφαλμάτων της μετάφρασης της Αγίας Γραφής από τους Εβδομήκοντα.
Το 307, επί Ρωμαίου αυτοκράτορος Γαλερίου, ο Πάμφιλος συνελήφθη από τον έπαρχο Ουρβανό και φυλακίστηκε μαζί με μαθητές του και άλλους χριστιανούς. Κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του βρήκε τον χρόνο να γράψει τα πέντε από τα έξι βιβλία της «Απολογίας υπέρ Ωριγένους» (το έκτο είναι έργο τού Ευσεβίου), με τα οποία αντέκρουσε τις κατηγορίες που είχαν προσάψει στο ίνδαλμά του οι θεολόγοι Μεθόδιος και Πέτρος.
Ο Πάμφιλος μαρτύρησε με αποκεφαλισμό στις 16 Φεβρουαρίου 309. Το λείψανό του μαζί με τα λείψανα των μαθητών του ρίχτηκαν ως τροφή στα άγρια θηρία, αλλά παρέμειναν ανέπαφα κι ενταφιάστηκαν κανονικά. Τον βίο του Πάμφιλου έγραψε ο μαθητής του Ευσέβιος Καισαρείας.
Απολυτίκια
Οι Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τη αθλήσει αυτών, το στέφος εκομίσαντο της αφθαρσίας, εκ σου του Θεού ημών· σχόντες γαρ την ισχύν σου, τους τυράννους καθείλον· έθραυσαν και δαιμόνων τα ανίσχυρα θράση. Αυτών ταις ικεσίαις Χριστέ ο Θεός, σώσον τας ψυχὰς ημών.
Την δωδεκάριθμον, Μαρτύρων φάλαγγα, ανευφημήσωμεν, ἐνθέοις άσμασι, Πάμφιλον, Παύλον, Σαμουήλ, Ουάλεντα και Ηλίαν, Ιερεμίαν, Σέλευκον, Δανιὴλ και Πορφύριον, Ιουλιανὸν ομοὺ Ησαΐαν, Θεόδουλον αυτοὶ γαρ τον Δεσπότην των όλων, πάσιν ημὶν εξιλεούνται.
Πηγή: https://www.sansimera.gr
