26/11/2023
Οι σεληνιακές σιωπές, η σιωπηλή παλίρροια/ που γλείφει τα ακίνητα κανάλια, ο ξηρός άρχοντας της παλίρροιας/ ζαρωμένος ανάμεσα σε αμμοθύελλα και νεροποντή/ πρέπει να θεραπεύσουν τα δεινά μας από το νερό/ με μια μονόχρωμη γαλήνη», έγραφε το 1937 ο Ουαλός Ντύλαν Τόμας στο ποίημά του «Ξαπλωμένοι στην αμμουδιά».
Μπορεί να έχουν περάσει 86 χρόνια από τότε που ο, γνωστός για τη ρυθμική και έξυπνη χρήση των λέξεων, ποιητής έγραφε για την αμμοθύελλα, όμως, οι θυελλώδεις άνεμοι που θάβουν κάτω από τη σκόνη ολόκληρες πόλεις πρωταγωνιστούν τα τελευταία χρόνια με δεκάδες περιστατικά να σημειώνονται σε όλο τον κόσμο.
Ιορδανία, Ιράκ, Αίγυπτος, Κίνα, είναι μόνο μερικές από τις χώρες που πλήττονται από αμμοθύελλες που «εξαφανίζουν» ολόκληρες πόλεις προκαλώντας σημαντικά προβλήματα στις αερομεταφορές εξαιτίας της κακής ορατότητας, αλλά και σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα.
Η συχνότητα εμφάνισης θυελλωδών ανέμων που μεταφέρουν κόκκους άμμου ανησυχεί τους ειδικούς, καθώς το παχύ πορτοκαλί σύννεφο σκόνης «παραλύει» τις χώρες και οδηγεί δεκάδες στα νοσοκομεία.
«Απρόβλεπτες και επικίνδυνες» χαρακτηρίζονται οι αμμοθύελλες από τους επιστήμονες εξαιτίας των διακυμάνσεων σε ένταση, μέγεθος και διάρκεια με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών να προειδοποιεί ότι ετησίως χάνονται 1 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα παραγωγικής γης εξαιτίας των καταιγίδων σκόνης.
Οι αμμοθύελλες ή θύελλες κονιορτού είναι ένα υποτιμημένο πρόβλημα που γίνεται δραματικά πιο συχνό εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, αναφέρει ο ΟΗΕ και υπολογίζει ότι τουλάχιστον 2 δισ. τόνοι άμμου και σκόνης εισέρχονται στην ατμόσφαιρα κάθε χρόνο που αναλογικά έχουν το ίδιο βάρος με 350 Πυραμίδες της Γκίζας, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την Καταπολέμηση της Ερημοποίησης (UNCCD).
Τα σύννεφα σκόνης επηρεάζουν την ποιότητα του αέρα σε περιοχές που μπορεί να απέχουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από το σημείο από όπου «γεννάται» η αμμοθύελλα.
Ολοένα συχνότερες οι αμμοθύελλες
Σιρόκο, χαμπούμ, αφρικανική σκόνη, χαρματάν, είναι μόνο μερικές ονομασίες της θύελλας, όπως αναφέρει το Euronews που σχηματίζονται σε ξηρές περιοχές χαμηλού γεωγραφικού πλάτους, όπου η βλάστηση είναι αραιή ή δεν υπάρχει.
Η Αράλη, μεταξύ Καζακστάν και Ουζμπεκιστάν, για παράδειγμα που κάποτε ήταν η τρίτη μεγαλύτερη λίμνη στον κόσμο και πλέον έχει συρρικνωθεί με αποτέλεσμα να είναι μία από τις μεγαλύτερες οικολογικές καταστροφές του πλανήτη, είναι σημαντική πηγή καταιγίδων άμμου και σκόνης.
Παρότι η αμμοθύελλα είναι συχνό φυσικό φαινόμενο, το πρόβλημα έχει ενταθεί εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Η αποψίλωση των δασών, η υπερβόσκηση και η υπερβολική χρήση του νερού ευνοούν τη διεύρυνση των ερήμων, αυξάνοντας την πιθανότητα εμφάνισης αμμοθύελλας.
Η ξηρασία και οι ακραίες θερμοκρασίες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή ενισχύουν αυτούς τους παράγοντες.
«Οι καταιγίδες άμμου και σκόνης έχουν γίνει πιο συχνές και σοβαρές με σημαντικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας το περιβάλλον, το κλίμα, την υγεία, τη γεωργία, την κοινωνικοοικονομική ευημερία των ανθρώπων», ανέφερε ο πρόεδρος Φεράς Ζιαντάτ αρμόδιος του τμήματος του ΟΗΕ για την καταπολέμηση των καταιγίδων άμμου και σκόνης.
Οι εμπειρογνώμονες της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για την καταπολέμηση της ερημοποίησης (UNCCD) αποδίδουν αρκετά μεγάλο μέρος του προβλήματος στην ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ αναφέρουν ότι σε ορισμένες περιοχές η σκόνη της έχει διπλασιαστεί τον τελευταίο αιώνα.
«Τα σκοτεινά σύννεφα άμμου και σκόνης που καταπίνουν τα πάντα στο πέρασμά τους και μετατρέπουν τη μέρα σε νύχτα είναι ένα από τα πιο τρομακτικά θεάματα της φύσης», περιέγραψε ο Ιμπραήμ Τιάου εκτελεστικός γραμματέας της UNCCD.
«Πρόκειται για ένα φαινόμενο που σπέρνει τον όλεθρο παντού, από τη Βόρεια και Κεντρική Ασία μέχρι την υποσαχάρια Αφρική», πρόσθεσε.
Γιατί είναι πρόβλημα
Προκαλούν ζημιές στις καλλιέργειες, επηρεάζουν το ζωικό κεφάλαιο και απογυμνώνουν το υπέδαφος. Αποτελούν απειλή για όσους έχουν προβλήματα υγείας, όπως αναπνευστικές παθήσεις, ιδίως όταν αυτά συνδυάζονται με την τοπική βιομηχανική ρύπανση.
Τα δίκτυα επικοινωνιών, η παραγωγή ενέργειας, οι μεταφορές και η ναυτιλία μπορούν να τεθούν εκτός λειτουργίας λόγω χαμηλής ορατότητας ή μηχανικών βλαβών.
Ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός του ΟΗΕ (WMO) Πέτερι Τάαλας εξήγησε ότι αυτό οφείλεται εν μέρει στην κακή διαχείριση των υδάτων και της γης. Το φαινόμενο επιδεινώθηκε από την ακραία ζέστη και την ξηρασία που προκάλεσε η αύξηση της θερμοκρασίας, οδηγώντας σε ξηρότερα εδάφη.
Ο Τάαλας συμπλήρωσε ότι ο WMO δεσμεύεται να βοηθήσει τις χώρες να βελτιώσουν τα συστήματα πρόβλεψης καταιγίδων σκόνης και τις υπηρεσίες έγκαιρης προειδοποίησης, τονίζοντας ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα μπροστά στη συνεχιζόμενη περιβαλλοντική υποβάθμιση και την ταχέως εξελισσόμενη κλιματική αλλαγή.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
