Γιατρός από τη Ρώμη, που έζησε την εποχή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου Ιουστινιανού. Διέθεσε όλη την περιουσία του και έθεσε την επιστήμη του στην υπηρεσία των φτωχών και των πασχόντων. Τιμάται ως Όσιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία και τις ελληνόρρυθμες Ανατολικές Καθολικές Εκκλησίες (Ουνία) και η μνήμη του εορτάζεται στις 27 Ιουνίου. Είναι προστάτης Άγιος των Ελλήνων ξενοδόχων.
Ο Σαμψών γεννήθηκε στη Ρώμη από εύπορους και ευσεβείς γονείς και ήταν συγγενής του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιατρική. Μεταχειρίσθηκε, όμως, την ιατρική όχι ως επικερδές επάγγελμα, αλλά ως προσφορά στον πλησίον. Το σπίτι του στη Ρώμη το είχε μετατρέψει σε νοσοκομείο για τους πάσχοντες αστέγους.
Μετά τον θάνατο των γονιών του μετακόμισε στην Κωνσταντινούπολη και χειροτονήθηκε ιερέας από τον Πατριάρχη Μηνά. Με όση περιουσία τού είχε απομείνει έκτισε νοσοκομείο, που αναδείχθηκε στο πιο φημισμένο φιλανθρωπικό ίδρυμα της Βασιλεύουσας. Βρισκόταν μεταξύ των ναών της Αγίας Σοφίας και της Αγίας Ειρήνης.
Η φήμη του Σαμψών ως ιατρού έφτασε μέχρι τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό, τον οποίο θεράπευσε από βαριά ασθένεια. Ο Ιουστινιανός από ευγνωμοσύνη ανακαίνισε τον ξενώνα, που είχε καταστραφεί από πυρκαϊά το 532 μ.Χ., δίδοντάς του το όνομα του γιατρού που τον θεράπευσε. Για τα επόμενα 600 χρόνια ο ξενώνας – νοσοκομείο του Σαμψών προσέφερε σπουδαίο φιλανθρωπικό έργο.
Ο Όσιος Σαμψών κοιμήθηκε ειρηνικά σε βαθύ γήρας. Το λείψανό του τοποθετήθηκε στο ναό του Αγίου Μάρτυρος Μωκίου στην Κωνσταντινούπολη. Ο Άγιος συμπεριλαμβάνεται στη χορεία των Αγίων Αναργύρων.
Ανήμερα της εορτής του Οσίου Σαμψών το 1709, ο Μέγας Πέτρος της Ρωσίας νίκησε τους Σουηδούς στη Μάχη της Πολτάβας, επί ουκρανικού εδάφους κι έθεσε τέλος στις μεγαλοϊδεατικές φιλοδοξίες των Σκανδιναβών. Προς τιμή του Οσίου Σαμψών χτίστηκε ο ομώνυμος ναός στην Αγία Πετρούπολη.
Απολυτίκιον
Ο φέρων την μίμησιν, των του Θεού οικτιρμών, ενθέου χρηστότητας, αναβλυστάνεις κρουνούς, Σαμψών Ιερώτατε, συ γαρ θεομιμήτω, ελλαμφθείς συμπάθεια, ώφθης των τεθλιμμένων, και πασχόντων ακέστωρ, παρέχων ενί εκάστω, ρώσιν και έλεος.
