7/5/2023
Το 2021 η αστρονομική κοινότητα έκανε λόγο για μια νέα κατηγορία εξωπλανητών που αν και δεν έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα υπάρχουν ενδείξεις της ύπαρξης τους. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Kepler έχει εντοπίσει αρκετούς κόσμους στο γαλαξία μας που θέτουν υποψηφιότητα να είναι υκεάνιοι. Πρόκειται για πλανήτες που περιέχουν ατμόσφαιρες πλούσιες σε υδρογόνο και υποστηρίζουν τεράστιους ωκεανούς υγρού νερού, καθιστώντας αυτούς τους υποθετικούς κόσμους πιθανούς υποψήφιους στην αναζήτηση εξωγήινης ζωής. Υπάρχουν μάλιστα εκτιμήσεις ότι οι πλανήτες αυτοί είναι πολύ κοινοί στο Σύμπαν.
Οι αστρονόμοι ονόμασαν αυτούς του πλανήτες «υκεάνιους» συνδυάζοντας το «υδρογόνο» και το «ωκεανός». Με δημοσίευση της στο διαδικτυακό αρχείο προδημοσιεύσεων arXiv ομάδα φυσικών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης υποστηρίζει ότι οι υκεάνιοι πλανήτες υποφέρουν πιθανότατα από ένα μεγάλης έντασης φαινόμενο του θερμοκηπίου γεγονός που περιορίζει σημαντικά την κατοικησιμότητα τους αλλά και την δυνατότητα υποστήριξης της ζωής έτσι τουλάχιστον όπως εμείς την γνωρίζουμε.
Η μελέτη της ερευνητικής ομάδας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης κρίνεται ως η πλέον αναλυτική και λεπτομερής που έχει γίνει μέχρι σήμερα για τους υκεάνιους πλανήτες για αυτό και αποτελεί αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής από την επιστημονική κοινότητα.
Η ατμοσφαιρική συμπεριφορά
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η παρουσία μιας πυκνής ατμόσφαιρας που κυριαρχείται από υδρογόνο αλλάζει ριζικά τον τρόπο συμπεριφοράς αυτών των πλανητών, σε σύγκριση με έναν κόσμο όπως η Γη. Ο πλανήτης μας έχει επίσης πυκνή ατμόσφαιρα, αλλά αυτή η ατμόσφαιρα αποτελείται από βαρύτερα στοιχεία, όπως το άζωτο και το οξυγόνο. Η ικανότητα αυτών των στοιχείων να μπλοκάρουν ή να επιτρέπουν να εισέρχονται στην επιφάνεια ενός πλανήτη συγκεκριμένα μήκη κύματος φωτός επηρεάζει τελικά τη θερμοκρασία στην επιφάνεια του πλανήτη.
Αλλά το υδρογόνο δρα διαφορετικά: εμποδίζει και δέχεται διαφορετικά μήκη κύματος φωτός, το οποίο, με τη σειρά του, αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο η επιφάνεια ανταποκρίνεται στο ηλιακό φως. Για παράδειγμα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι εάν ένας πλανήτης με ατμοσφαιρική πίεση 10 έως 20 φορές μεγαλύτερη από τη Γη (που θεωρείται ότι είναι η ατμοσφαιρική πίεση στους υκεάνιους κόσμους) τοποθετηθεί στην ίδια τροχιά με τη Γη, οι ωκεανοί του θα γίνονταν «υπερκρίσιμοι». Αυτό σημαίνει ότι οι θερμοκρασίες του πλανήτη θα ανέβαιναν πέρα από το σημείο βρασμού, γεγονός που θα οδηγούσε στην εξάτμιση και την πλήρη εξαφάνιση των ωκεανών.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι το μείγμα υδρατμών και υδρογόνου στις ατμόσφαιρες των υκεάνιων πλανητών αλλάζει το επίπεδο κατοικησιμότητας τους. Αυτό σημαίνει ότι ένας υκεάνιος πλανήτης δεν αρκεί να είναι εντός της αποκαλούμενης κατοικήσιμης ζώνης ενός άστρου, σε απόσταση δηλαδή τέτοια που οι θερμοκρασίες που αναπτύσσονται να επιτρέπουν εκτός των άλλων την παρουσία του νερού σε υγρή μορφή, αλλά να είναι στα πιο απομακρυσμένα σημεία της κατοικήσιμης ζώνης καθώς όσο πιο κοντά είναι στο άστρο τόσο λιγότερες θα είναι οι πιθανότητες να συντηρούνται οι ωκεανοί.
Αυτό που απομένει φυσικά είναι να εντοπιστεί ένας υκεάνιος πλανήτης και δεδομένης της παρουσίας του πανίσχυρου διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb ίσως αυτή η στιγμή θα έρθει σύντομα.
Πηγή: https://www.naftemporiki.gr
Πηγή βίντεο: https://www.youtube.com
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
