16/12/2022
Λίγες ημέρες πριν την εκδήλωση των πρόσφατων σεισμών στην Εύβοια που προκάλεσαν εύλογες ανησυχίες, η Πολιτεία είχε εφοδιαστεί με το επικαιροποιημένο Γενικό Σχέδιο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών από την Εκδήλωση Σεισμών με την κωδική ονομασία «Εγκέλαδος 2», στα πλαίσια του Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας “Ξενοκράτης”.
Το επικαιροποιημένο εγχειρίδιο καθίσταται διαρκώς… επίκαιρο λόγω των συχνών σεισμικών δονήσεων το τελευταίο διάστημα, όπως η χθεσινή των 4,3 βαθμών Ρίχτερ και πάλι με επίκεντρο την Εύβοια.
Η έκδοση του νέου σχεδίου έγινε στις 18 Νοεμβρίου 2022 οπότε και κοινοποιήθηκε σε όλες τις εμπλεκόμενες δημόσιες υπηρεσίες, αυτοδιοικητικούς και ιδιωτικούς φορείς.
Το «Εγκέλαδος 2» εκπονήθηκε από τη Δ/νση Σχεδιασμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γ.Γ. Πολιτικής Προστασίας του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας (η σύνταξή του έγινε από τον Φοίβο Θεοδώρου, Γενικό Δ/ντη Συντονισμού και τον Δημήτριο Αλεξανδρή, Δ/ντη Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών).
Ο σκοπός της 2ης έκδοσης Γενικού Σχεδίου είναι, όπως αναφέρεται, η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων φορέων σε κεντρικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο:
• για την υλοποίηση προπαρασκευαστικών μέτρων και δράσεων πολιτικής προστασίας που συμβάλλουν στην ετοιμότητα του ανθρώπινου δυναμικού και των μέσων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών
• για την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμών και την άμεση διαχείριση των συνεπειών τους, με δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των υποδομών της χώρας.
Δεδομένου ότι το «Εγκέλαδος 2» αφορά διοικητικές και οργανωτικές αλλαγές οι οποίες επήλθαν κατά κύριο λόγο σε φορείς της κεντρικής διοίκησης (μετονομασία υπουργείων, αλλαγές υπαγωγής φορέων, κλπ), δεν τροποποιεί τους ρόλους, αρμοδιότητες και κύριες δράσεις των Δήμων της χώρας για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση σεισμών.
Ωστόσο, αναλύει τόσο τις προπαρασκευαστικές ενέργειες που απαιτούνται για την προετοιμασία του μηχανισμού πολιτικής προστασίας της χώρας, όσο και την κινητοποίηση και την άμεση απόκρισή του.
Ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής προστασίας
Έτσι, η 2η αυτή έκδοση αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο σχεδιασμού πολιτικής προστασίας (πρόληψη, ετοιμότητα, αντιμετώπιση, άμεση/βραχεία αποκατάσταση) για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση σεισμών, με έναρξη ισχύος την 18η Νοεμβρίου 2022. Στο πολυσέλιδο εγχειρίδιο αναλύονται όλες οι φάσεις της προετοιμασίας και των δράσεων σε περίπτωση σεισμού.
Μεταξύ αυτών διακρίνονται:
-Προπαρασκευαστικές δράσεις (Συνήθης Ετοιμότητα-Φάση 1)
Κατά τη φάση αυτή, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς υλοποιούνται προπαρασκευαστικά μέτρα και δράσεις, που συμβάλλουν στην προετοιμασία τους (συντήρηση εξοπλισμού, εξασφάλιση επικοινωνιών, μνημόνια συνεργασίας, σύγκληση συντονιστικών οργάνων πολιτικής προστασίας (ΣΤΟ, ΣΟΠΠ), κλπ,) για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών. Στο πλαίσιο του σχεδίου σε αυτή την φάση του Συστήματος Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας, δρομολογούνται κατά κύριο λόγο οι παρακάτω προπαρασκευαστικές δράσεις και μέτρα:
• Προσεισμικός έλεγχος κτιρίων βάσει των κατευθυντήριων οδηγιών του Ο.Α.Σ.Π.
• Αναθεώρηση-επικαιροποίηση – εναρμόνιση σχεδίων πολιτικής προστασίας των εμπλεκομένων φορέων σύμφωνα με το παρόν σχέδιο και σύνταξη ή επικαιροποίηση των αντίστοιχων μνημονίων ενεργειών
• Εξασφάλιση των οικονομικών πόρων για την υλοποίηση των δράσεων που προβλέπονται στον αντίστοιχο σχεδιασμό των εμπλεκομένων φορέων, σύμφωνα με το παρόν σχέδιο (συντήρηση και λειτουργία μηχανημάτων και εξοπλισμού, μίσθωση μηχανημάτων, πρόσληψη εποχιακού προσωπικού, προμήθεια υλικών κλπ.)
• Έλεγχος της λειτουργίας του συστήματος επικοινωνίας και ροής πληροφοριών για τη διασφάλιση της ικανότητας ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των εμπλεκομένων Φορέων και της λήψης αποφάσεων.
• Έλεγχος καλής λειτουργίας και συντήρηση εξοπλισμού και μέσων που θα χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση/βραχεία διαχείριση των από την εκδήλωση σεισμών
• Κατάρτιση μνημονίων συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς με την μορφή Μητρώου Εργοληπτών (εταιρειών – φυσικών προσώπων) για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, για την εξασφάλιση επιπλέον πόρων προς ενίσχυση του έργου της αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και της διαχείρισης των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών
• Πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για την λήψη μέτρων πρόληψης και αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση σεισμών και θαλασσίων κυμάτων βαρύτητας (τσουνάμι), σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΑΣΠ.
• Σύσταση και συγκρότηση επιτροπών καταγραφής ζημιών για την χορήγηση οικονομικής ενίσχυσης σε όσους περιέρχονται σε κατάσταση ανάγκης συνεπεία σεισμού.
• Προσδιορισμός ή επανέλεγχος και καταγραφή υπαίθριων χώρων συγκέντρωσης του πληθυσμού μετά από σεισμό, σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του ΟΑΣΠ.
• Προσδιορισμός χώρων προσωρινής εναπόθεσης μπαζών μετά από σεισμό.
• Ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος και συντήρηση του αποθηκευμένου υλικού (σκηνές, κουβέρτες, κλπ) για την προσωρινή στέγαση πληγέντων,
• Προπαρασκευαστική σύγκληση των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων (ΣΤΟ) των Δήμων και των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση σεισμών
• Εξασφάλιση της διασύνδεσης και συνεργασίας των Κέντρων Επιχειρήσεων των επιχειρησιακά αρμόδιων φορέων σε κεντρικό επίπεδο (ΕΣΚΕΔΙΚ/ΑΠΣ, ΚΕΠΥ/ΕΚΑΒ, ΕΣΚΕΔΙΚ/ΕΛ.ΑΣ, κλπ)
• Κατάρτιση προγραμμάτων εκπαίδευσης και ασκήσεων του προσωπικού που εμπλέκεται σε δράσεις πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση κινδύνων από την εκδήλωση σεισμών βάσει του αντίστοιχου σχεδιασμού – διεξαγωγή και αποτίμηση ασκήσεων πολιτικής προστασίας
-Δράσεις αυξημένης ετοιμότητας εν όψει επαπειλούμενου κινδύνου (Αυξημένη Ετοιμότητα – Φάση 2)
Όπως σημειώνεται, δεδομένης της αδυναμίας βραχυπρόθεσμης πρόγνωσης σεισμικών φαινομένων, η έγκαιρη προειδοποίηση γενικά δεν έχει εφαρμογή στην περίπτωση του σχεδιασμού αντιμετώπισης κινδύνων από την εκδήλωση σεισμών.
Ωστόσο, ο Γενικός Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του για τον συντονισμό του έργου Πολιτικής Προστασίας, σε όλες τις φάσεις του κύκλου των καταστροφών και απειλών, δύναται να θέσει το δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας σε κατάσταση ετοιμότητας εν όψει επαπειλούμενου κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη τις γνωμοδοτήσεις- πορίσματα της Μόνιμης Ειδικής Επιστημονικής Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης του ΟΑΣΠ.
Σε αυτές τις περιπτώσεις όλοι οι φορείς προχωρούν σε ειδικότερες προπαρασκευαστικές δράσεις ανά τομέα ευθύνης.
-Δράσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών (Άμεση Κινητοποίηση / Επέμβαση-Φάση 3).
Στα πλαίσια του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών και Άμεσης/Βραχείας Διαχείρισης των Συνεπειών και σε περίπτωση εκδήλωσης του φαινομένου, η αντιμετώπιση κινδύνων από τους επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς, επικεντρώνεται κατά κύριο λόγο στις παρακάτω δράσεις:
• Απεγκλωβισμός και διάσωση πολιτών από το Πυροσβεστικό Σώμα (Π.Σ.)
• Αντιμετώπιση περιστατικών υγείας πολιτών από τραυματισμούς κατά την εκδήλωση του καταστροφικού φαινομένου. Παροχή πρώτων βοηθειών τυχόν τραυματιών και διακομιδή τους στα νοσοκομεία
• Συλλογή πληροφοριών για την επικρατούσα κατάσταση και την επηρεαζόμενη περιοχή σχετικά με τις επιπτώσεις που έχει προκαλέσει ο σεισμός και ενημέρωση των εμπλεκομένων φορέων
• Λήψη μέτρων προστασίας πολιτών και εργαζομένων από τους υπεύθυνους λειτουργίας υποδομών ή εγκαταστάσεων (αρχαιολογικοί χώροι, κατασκηνώσεις, νοσοκομεία, εγκαταστάσεις Ενόπλων Δυνάμεων, κλπ), σύμφωνα με τα σχέδια εκκένωσής τους σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης
• Υποστήριξη του έργου της Γενικής Δ/νσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών (ΓΔΑΕΦΚ) της Γενικής Γραμματείας Υποδομών στον έλεγχο κτιρίων
• Άμεση παροχή βοήθειας στους πληγέντες – προσωρινή διαμονή των πολιτών που λόγω καταστροφής η παραμονή στις κατοικίες τους έχει καταστεί αδύνατη
• Άρση εμποδίων στο οδικό δίκτυο για τη διευκόλυνση της κίνησης των οχημάτων των σωστικών συνεργείων προς και από την πληγείσα περιοχή, τις νοσοκομειακές μονάδες, κλπ.
• Έλεγχος του δικτύου παροχής πόσιμου νερού (υδραγωγείο, δίκτυο διανομής, κλπ) και τη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της ποιότητας του πόσιμου νερού,
• Άμεσος οπτικός έλεγχος υποδομών και τεχνικών έργων για τη διαπίστωση ζημιών που προκλήθηκαν από το σεισμό ή άλλα επαγόμενα φαινόμενα (κατολισθήσεις, κλπ) και εκτίμηση του δυναμικού και των μέσων που απαιτούνται για την άμεση αποκατάσταση της λειτουργίας τους,
•Διασφάλιση λειτουργίας των υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο μετά την εκδήλωση σεισμού και εξασφάλιση της επικοινωνίας με τους λοιπούς επιχειρησιακά εμπλεκόμενους φορείς,
• Σύγκληση των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων (ΣΤΟ) των Δήμων και των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων σε ασφαλή χώρο, εφόσον κρίνεται αναγκαίο για την υποβοήθηση του έργου του Δημάρχου και του αρμόδιου Αντιπεριφερειάρχη, αντίστοιχα
• Λήψη απόφασης διακοπής μαθημάτων λόγω έκτακτων συνθηκών
• Λήψη μέτρων τροχαίας από την ΕΛ.ΑΣ. προς αποφυγή κυκλοφοριακής συμφόρησης, τόσο στην πληγείσα περιοχή όσο και ευρύτερα
• Λήψη μέτρων τάξης και ασφάλειας από την ΕΛ.ΑΣ. για την προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών στην πληγείσα περιοχή
• Άμεση επαναλειτουργία δικτύων ηλεκτροδότησης κλπ., που έχουν υποστεί βλάβες ή έχουν διακόψει τη λειτουργία τους λόγω του καταστροφικού φαινομένου (ΔΕΔΔΗΕ, κλπ.)
• Συμβολή των Ενόπλων Δυνάμεων με τη διάθεση προσωπικού, μέσων, υλικών και εφοδίων και προώθησή τους στις πληγείσες περιοχές για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο σχέδιο ΓΕΕΘΑ / «Ξενοκράτης», καθώς και «ΔΕΥΚΑΛΙΩΝ» όπου αυτό απαιτείται.
• Ενημέρωση του κοινού για δράσεις πολιτικής προστασίας που αφορούν την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση σεισμού και παροχή οδηγιών με στόχο την ελαχιστοποίηση των συνεπειών του
• Άρση επικινδυνοτήτων σε κτίρια και κατασκευές
• Λήψη απόφασης για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών λόγω σεισμού,
• Λήψη απόφασης κήρυξης περιοχών σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών και την άμεση-βραχεία διαχείριση συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών
• Υποβολή αιτήματος διεθνούς συνδρομής για την παροχή βοήθειας από άλλες χώρες, όταν το δυναμικό και τα μέσα σε εθνικό επίπεδο δεν επαρκούν- Ενεργοποίηση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας
-Δράσεις άμεσης αρωγής των πληγέντων και αποκατάστασης των συνεπειών της καταστροφής (Αποκατάσταση / Αρωγή-Φάση 4)
Στη φάση αυτή δρομολογούνται περαιτέρω δράσεις αρωγής στους πληγέντες, γίνεται εκτίμηση ζημιών και λαμβάνονται οι αποφάσεις για την άμεση/βραχεία αποκατάσταση των καταστροφών. Στα πλαίσια του «Εγκέλαδος 2» προβλέπονται τα εξής:
• Διοικητική μέριμνα πληγέντων που λόγω καταστροφής η παραμονή στις κατοικίες τους έχει καταστεί αδύνατη
• Οικονομική ενίσχυση πληγέντων για την κάλυψη των πρώτων αναγκών τους, αντικατάσταση οικοσκευής, κτλ. από το Υπουργείο Εσωτερικών, δια των αρμοδίων Υπηρεσιών Πρόνοιας των Δήμων.
• Οριοθέτηση σεισμόπληκτων περιοχών – χορήγηση στεγαστικής συνδρομής (διενέργεια αυτοψιών και την καταγραφή των ζημιών σε κτήρια, έκδοση απόφασης από τη Γ.Δ.Α.Ε.Φ.Κ. για οριοθέτηση της περιοχής ως πληγείσας από σεισμό)
• Παροχή επιχορήγησης σε βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες, εμπορικά καταστήματα, αγροτικές εκμεταλλεύσεις, άλλες επιχειρήσεις και φορείς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που πλήττονται από σεισμό
• Αποκατάσταση υποδομών και δικτύων από τους φορείς λειτουργίας και συντήρησης (ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΥΑ, πάροχοι σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, κλπ)
• Αποκατάσταση ζημιών στο οδικό δίκτυο από τους φορείς λειτουργίας και συντήρησης (Δ/νσεις Τεχνικών Έργων, κλπ).
Διευκρινίζεται ότι στις δράσεις άμεσης/βραχείας αποκατάστασης των συνεπειών από την εκδήλωση σεισμών (συμπεριλαμβανομένων και τυχόν επαγόμενων τους φαινομένων, όπως κατολισθήσεις κλπ.) περιλαμβάνονται οι κατεπείγουσες απλές τεχνικές εργασίες που δεν απαιτούν μελέτη, ή υπηρεσίες που πρέπει να υλοποιηθούν κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά την εκδήλωσή τους, άρση των επικινδυνοτήτων, άρση καταπτώσεων και εμποδίων στο οδικό δίκτυο κ.ο.κ.
Στο σχέδιο «Εγκέλαδος 2» υπάρχει ειδικό κεφάλαιο που αφορά την περίπτωση εκδήλωσης θαλασσίων κυμάτων βαρύτητας (τσουνάμι).
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
