2/7/2024
Ο καταγάλανος ουρανός γεμίζει με κόκκινες, μοβ και κίτρινες πινελιές, ενώ τα ήρεμα νερά της λίμνης καλύπτονται με ένα ροζ πέπλο. Η περιοχή της Μεγάλους Ρηξιγενούς Κοιλάδας στην Αφρική με τις λίμνες της είναι ένας παράδεισος για πτηνά όλων των αποχρώσεων και ειδών.
Παρότι το θερμόμετρο αγγίζει ακόμα και τους 40 βαθμούς, αυτό δεν αποτελεί εμπόδιο για τα εντυπωσιακά φλαμίνγκο που καταλαμβάνουν τη λίμνη Μπογκόρια κατά εκατομμύρια. Τα φοινικόπτερα με το χαρακτηριστικό φτέρωμα μπορούν να βρεθούν στο σημείο κάθε εποχή, με τη λίμνη να αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες που συρρέουν για να θαυμάσουν από κοντά τη ροζ πανδαισία.
Από την άλλη, η λίμνη Νάτρον στη βόρεια Τανζανία στα σύνορα με την Κένυα, χαρακτηρισμένη υγρότοπος Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ, με την υψηλή συγκέντρωση αλατιού, μονοανθρακικού και διττανθρακικού νατρίου μόνο παράδεισος δε μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού η απόκοσμη όψη της και κυρίως το γεγονός ότι τα ζώα που έρχονται σε επαφή με το νερό της μετατρέπονται σε… αγάλματα, πιο πολύ σε κόλαση παραπέμπει.
Τα ατρόμητα φλαμίνγκο, όμως, έχουν εξελιχθεί ώστε να αντέχουν ακόμα και τους 60 βαθμούς Κελσίου, αλλά και την εξαιρετικά υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι, μετατρέποντας τη Νάτρον σε τόπο αναπαραγωγής, αφού εκεί ευδοκιμούν φύκια που αποτελούν αγαπημένη τους λιχουδιά. Έτσι κάθε χρόνο περισσότερα από 2 εκατομμύρια πτηνών φτάνουν στο σημείο, το οποίο χάρη σε αυτά αποκτά ζωή. Για πόσο, όμως;
Σύμφωνα με τους ειδικούς η κλιματική αλλαγή και η ανθρώπινη παρέμβαση αλλοιώνουν το οικοσύστημα των λιμνών αυτών με αποτέλεσμα να απειλούνται τα ζωικά και φυτικά είδη που αναπτύσσονται στις περιοχές αυτές.
Η ρύπανση, η εκμετάλλευση των γύρω εκτάσεων για γεωργικούς σκοπούς, τα επίπεδα αλατιού, τα ακραία καιρικά φαινόμενα, αλλά και οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας επιδρούν αρνητικά στη φωλεοποίηση των φλαμίνγκο και την ανάπτυξη των φυκιών που είναι ζωτικής σημασίας για τα πτηνά.
Όπως εξήγησε ο περιβαλλοντολόγος Τζον Σούλε στον ερευνητή Κιζίτο Μακόγιε από την Τανζανία, η κλιματική αλλαγή επιδρά στη στάθμη του νερού και μεταβάλλει την αλατότητα, καθιστώντας δυσκολότερο για τα φλαμίνγκο να βρουν το κατάλληλο σημείο για να φτιάξουν τη φωλιά τους, αλλά και να βρουν τροφή. Κατά συνέπεια, ο πληθυσμός τους στη λίμνη Νάτρον μειώνεται σταθερά καθώς λιγότερα πουλιά επιστρέφουν κάθε χρόνο λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών και της ανθρώπινης παρέμβασης.
Σχετικά με την άνοδο της στάθμης των υδάτων από έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Current Biology διαπιστώθηκε ότι ανάλογο φαινόμενο παρατηρείται σε πολλές λίμνες σε Αιθιοπία, Κένυα και Τανζανία. Αναλυτικότερα, οι μισές από αυτές που το 2000 εξακολουθούσαν να αποτελούν υψηλής ποιότητας βιότοπο, περισσότερα από 20 χρόνια μετά κρίνονται πλέον ακατάλληλες, αφού περιορίζεται η ανάπτυξη φυκιών.
Το γεγονός, δε, ότι η λίμνη Νάτρον είναι ο μόνος τόπος αναπαραγωγής φλαμίνγκο στην ανατολική Αφρική απειλεί όχι μόνο τον πληθυσμό που ήδη υπάρχει, αλλά και τους μελλοντικούς.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι η άνοδος της στάθμης προκαλείται από συνδυασμό παραγόντων: Από τη μία σφοδρές βροχοπτώσεις και από την άλλη κατακερματισμός των δασών εξαιτίας των οποίων δε μπορεί να συγκρατηθεί το νερό στο έδαφος προκαλώντας απορροή στις λίμνες. Τη στιγμή που οι προβλέψεις για την εξέλιξη των καιρικών φαινομένων μόνο ευοίωνες δεν είναι, μπορεί κανείς να φανταστεί το μέλλον.
Την ίδια ώρα, οι απόπειρες εξόρυξης ανθρακικού νατρίου που στη λίμνη Νάτρον – σχέδιο που δεν ολοκληρώθηκε τελικά – προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερη αναστάτωση στις αποικίες των πτηνών, τα οποία χρειάζονται γαλήνιο περιβάλλον για να χτίσουν τις φωλιές τους. Έντονη ανθρώπινη παρουσία και θορυβώδεις ενέργειες όπως η δραστηριότητα εξόρυξης, θα αναγκάσουν τα πτηνά σε φυγή με σοβαρές επιπτώσεις.
Οι περιβαλλοντολόγοι τονίζουν την ανάγκη εφαρμογής βιώσιμων πρακτικών και επιβολής μέτρων για την αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής κρίσης, καθώς η επιβίωση των φλαμίνγκο δεν είναι κρίσιμη μόνο για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας, αλλά αποτελεί ένδειξη για την υγεία του οικοσυστήματος. Επιπλέον, η παρουσία τους προσελκύει μεγάλο αριθμό τουριστών, επομένως η μείωση του πληθυσμού τους θα επιφέρει και οικονομικές συνέπειες στις τοπικές κοινότητες.
Η προστασία τους, λοιπόν, αποτελεί προτεραιότητα για τις αφρικανικές κυβερνήσεις με εκπόνηση σχεδίων που θα προβλέπουν αυστηρούς περιβαλλοντικούς κανονισμούς, έλεγχο των δραστηριοτήτων γύρω από τις λίμνες και καμπάνια για την ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Πηγή: https://www.newmoney.gr
Πηγή φωτογραφίας: https://secure.gravatar.com
